Trong kiến thức toán học bậc tiểu học, thể tích hình hộp chữ nhật lớp 5 là 1 trong những lý thuyết quan trọng của dạng hình hộp chữ nhật. Tuy vậy, vẫn có nhiều học sinh gặp khó khăn khi tính thể tích hình hộp chữ nhật do chưa hiểu rõ công thức. Truonghoc247.vn sẽ hướng dẫn cho học sinh cách tính thể tích hình hộp chữ nhật 5 chính xác nhất nhé.
Thể tích hình hộp chữ nhật lớp 5
Hình hộp chữ nhật là gì?
Hình hộp chữ nhật là hình không gian có 6 mặt đều là hình chữ nhật. Hình hộp chữ nhật có 3 cạnh: chiều dài, chiều rộng và chiều cao. Trong đó, hai mặt đối diện của hình chữ nhật là 2 mặt đáy, các mặt còn lại đều là mặt bên của hình chữ nhật. Tính chất của hình hộp chữ nhật:
Hình hộp chữ nhật có tổng cộng 12 cạnh, 8 đỉnh và 6 mặt
Các đường chéo có hai đầu là 2 đỉnh đối nhau đồng quy tại một điểm
Chu vi hai mặt đối diện trong hình hộp chữ nhật bằng nhau
Diện tích hai mặt đối diện của hình hộp chữ nhật bằng nhau
Công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật lớp 5
Tương tự với các cấp học khác, thể tích của hình hộp chữ nhật là lượng không gian mà hình chiếm, được tính bằng tích của chiều cao và diện tích đáy. Kí hiệu đơn vị đo của thể tích là: ³ như m³, cm³…
Hướng dẫn chi tiết các bước tính thể tích hình hộp chữ nhật lớp 5
Để tính thể tích hình hộp chữ nhật lớp 5, học sinh hãy làm theo các bước sau:
Xác định chiều dài: Chiều dài là cạnh có kích thước lớn nhất trên mặt phẳng hình hộp chữ nhật
Xác định chiều rộng: Chiều rộng này là cạnh ngắn hơn chiều dài trong hình hộp chữ nhật
Xác định chiều cao: Chiều cao là khoảng cách giữa 2 mặt đáy hay vuông góc với chiều dài và chiều rộng hình hộp chữ nhật Cách xác định các cạnh của hình hộp chữ nhật
Áp dụng công thức tính: V = a x b x h
Ví dụ minh họa: Cho hình hộp chữ nhật có chiều dài là 6cm, chiều rộng là 4cm, chiều cao là 5cm. Tính thể tích hình hộp chữ nhật đó.
Lời giải chi tiết tham khảo:
Thể tích hình hộp chữ nhật đó là:
6 x 4 x 5 = 120 (cm³)
Đáp số: 120cm³
Phương pháp làm các dạng bài toán tính thể tích hình hộp chữ nhật lớp 5
Trong chương trình toán hình hộp chữ nhật lớp 5, học sinh sẽ được làm quen với 4 dạng bài chính. Truonghoc247.vn sẽ hướng dẫn chi tiết phương pháp giải sao cho dễ hiểu và ngắn gọn nhất nhé.
Tính thể tích khi biết kích thước 3 cạnh
Phương pháp giải: Khi đề bài đã cho đầy đủ kích thước 3 cạnh, học sinh chỉ cần áp dụng công thức tính thể tích hình chữ nhật là đã có thể tính ra kết quả. Đây là dạng bài cơ bản nhất của thể tích hình hộp chữ nhật lớp 5
Ví dụ minh họa: Cho bể bơi hình hộp chữ có chiều dài là 8cm, chiều rộng là 5cm, chiều cao là 6cm. Tính thể tích hình hộp chữ nhật đó.
Lời giải chi tiết tham khảo:
Thể tích hình hộp chữ nhật đó là:
8 x 5 x 6 = 240 (cm³)
Đáp số: 240cm³
Tính chiều cao khi biết thể tích hình hộp chữ nhật
Phương pháp giải: Sử dụng công thức mở rộng: h = V : (a x b).
Ví dụ minh họa: Cho 1 hình hộp chữ nhật có chiều dài là 5dm, chiều rộng là 4dm. Tính chiều cao hình hộp chữ nhật, biết thể tích là 200dm³.
Lời giải chi tiết tham khảo:
Chiều cao hình hộp chữ nhật là:
200 : ( 5 x 4) = 10 (dm)
Đáp số: 10dm
Tính diện tích đáy khi biết thể tích
Phương pháp giải: Vì diện tích đáy bằng chiều dài nhân với chiều rộng. Do đó, học sinh hãy áp dụng công thức mở rộng tính diện tích đáy: a x b = V : h
Ví dụ minh họa: Có 1 hình hộp chữ nhật có thể tích là 450m³ và chiều cao là 10m. Tính diện tích đáy của hình hộp chữ nhật đó.
Lời giải chi tiết tham khảo:
Diện tích đáy của hình hộp chữ nhật đó là:
450 : 10 = 45 (m³)
Đáp số: 45m³
Bài toán có lời văn
Phương pháp giải: Đây là thường là những dạng bài tính thể tích nước, chiều cao mực nước dâng lên khi cho 1 vật thể vào. Vì vậy, bạn hãy đọc kĩ đề bài rồi xác định chính xác yêu cầu của đề bài để sử dụng công thức phù hợp.
Tính thể tích mực nước dâng trong hình hộp chữ nhật lớp 5
Cách 1:
Tính thể tích nước ban đầu.
Tính tổng thể tích sau khi mực nước thay đổi
Tính thể tích vật thể đó bằng cách lấy tổng thể tích trừ đi thể tích nước ban đầu
Cách 2:
Tính chiều cao phần nước dâng lên: Lấy chiều cao của mực nước đã dâng lên trừ đi mực nước ban đầu.
Tính thể tích nước dâng lên.
Ví dụ minh họa: Cho bể nước hình hộp chữ nhật có chiều dài bể là 12cm, chiều rộng là 8cm và chiều cao mực nước là 6cm. Sau đó người ta thả 1 hòn đá vào bể khiến mực nước dâng lên 8cm. Tính thể tích của hòn đá nằm trong bể nước
Lời giải chi tiết tham khảo:
Cách 1:
Thể tích nước trong bể là:
12 × 8 × 6 = 576 (cm³)
Tổng thể tích của nước và hòn đá là:
12 × 8 × 8 = 768 (cm³)
Thể tích của hòn đá là:
768 – 576 = 192 (cm³)
Đáp số: 192cm³
Cách 2:
Chiều cao của phần nước dâng lên là:
8 – 6 = 2 (cm)
Thể tích nước dâng lên là:
12 × 8 × 2 = 192 (cm³)
Đáp số: 192cm³
Bí quyết chinh phục bài toán tính thể tích hình hộp chữ nhật lớp 5
Truonghoc247.vn sẽ bật mí cho học sinh 4 bí quyết chinh phục bài toán tính thể tích hình hộp chữ nhật lớp 5. Sau khi làm theo các bước này, chắc chắc học sinh sẽ có thể dễ dàng nắm vững kiến thức và giải bài toán trong lòng bàn tay.
Học thuộc công thức: Việc học thuộc công thức là điều đầu tiên cần làm sau mỗi bài học. Công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật lớp 5 khá đơn giản và dễ nhớ nên học sinh hoàn toàn có thể nắm vững. Bên cạnh đó, hãy thử tự suy luận công thức mở rộng từ công thức thể tích ban đầu nhé. Suy luận vừa giúp bạn hiểu rõ công thức vừa rèn luyện tư duy logic và kỹ năng giải quyết vấn đề.
Đọc kĩ đề bài: Khi vừa đọc đề bài, học sinh không nên hấp tấp bắt đầu làm bài ngay lập tức mà cần phải đọc kĩ đề bài bài tập. Học sinh cần xác định rõ đề bài cho những thông tin nào? Đơn vị đo các cạnh đã thống nhất chưa? Yêu cầu của đề bài là gì. Đặc biệt là với những bài toán có lời văn bởi đề bài thường sẽ không nêu ra rõ yêu cầu kích thước cần tính mà phụ thuộc vào khả năng phân tích và suy luận từ đề bài.
Làm bài tập thường xuyên: Có câu nói “học đi đôi với hành”, nếu muốn chinh phục các bài toán tính thể tích hình chữ nhật, học sinh cần làm bài tập thường xuyên. Khi làm nhiều bài tập, học sinh sẽ có thể nhớ kỹ công thức và không còn bỡ ngỡ trước những dạng bài toán khác nhau. Từ đó có thể nâng cao kỹ năng làm bài toán 1 cách nhanh chóng. Sau khi làm xong các bài tập trong sách giáo khoa, sách bài tập, học sinh có thể tìm thêm các sách nâng cao, đề ôn luyện toán hình học khác để thử sức.
“Không giấu dốt”: Nếu không biết cách làm bài hay chưa hiểu chỗ nào, học sinh hãy mạnh dạn hỏi lại giáo viên hoặc bạn học. Đừng lo sợ mình sẽ bị cả lớp cười chê hay cảm thấy áp lực, kém cỏi khi các bạn đã biết cách làm bài, vì mỗi người có khả năng tiếp thu kiến thức khác nhau. Mọi người sẽ sẵn lòng giảng, hướng dẫn cho bạn những kiến thức bạn chưa nắm vững và cách làm chi tiết.
Nếu chưa hiểu bài học sinh hãy mạnh dạn giơ tay hỏi lại giáo viên
Một số bài tập vận dụng tính thể tích hình hộp chữ nhật lớp 5
Sau đây là 10 bài tập vận dụng tính thể tích hình hộp chữ nhật lớp 5 được đội ngũ thầy cô biên tập sắp xếp từ dễ đến khó. Các bạn học sinh hãy làm thử các bài tập để xem mình làm được bao nhiêu bài nhé.
Bài 1: Công thức tính thể tích hình chữ nhật là:
A. V = a x b : h
B. V = a x b x h
C. V = (a – b) x h
D. V = (a + b) x h x 2
Bài 2: Cho hình hộp chữ nhật ABCD.MNPQ. Hỏi:
Cạnh AM có vuông góc với AD không? Tại sao?
Cạnh AM có vuông góc với AB không? Tại sao?
Bài 3: Cho hình chữ hộp chữ nhật có chiều dài 9cm, chiều rộng 7cm và chiều cao 6cm. Thể tích của hình hộp đó là:
A. 378cm³
B. 348cm³
C. 400cm³
D. 588cm³
Bài 4: Cho hình hộp chữ nhật có kích thước diện tích đáy là 30cm² và thể tích 90cm³. Tính chiều cao của hình hộp chữ nhật đó.
A. 20cm
B. 25cm
C. 30cm
D. 40cm
Bài 5: Tính thể tích hình hộp chữ nhật có kích thước:
Chiều dài 9cm, chiều rộng 6cm, chiều cao 4cm
Chiều dài 7,5cm, chiều rộng 5,2cm, chiều cao 4,2cm
Chiều dài 12/5cm, chiều rộng 8/3cm, chiều cao 3/4cm
Chiều dài 8cm, chiều rộng 5cm, chiều cao ½ chiều dài
Bài 6: Hoàn thành bảng sau:
Hình hộp chữ nhật
A
B
C
Chiều dài
6
9
Chiều rộng
4
7
8
Chiều cao
3
6
Thể tích
189
480
Bài 7: Tính diện tích đáy của hình hộp chữ nhật khi biết chiều cao bằng 12m và thể tích là 240m³.
Bài 8: Một quyển từ điển tiếng việt có khổ 13 x 7 cm, dày 5cm. Tính thể tích của quyển từ điển đó.
Bài 9: Một bể nước hình hộp chữ nhật có kích thước chiều dài bằng 4m; chiều rộng kém chiều dài 1,3m và chiều cao bằng 1,5m. Hỏi bể đó chứa được nhiều nhất bao nhiêu lít nước?
Bài 10: Cho bể nước hình hộp chữ nhật có chiều dài bể là 20cm, chiều rộng là 10cm và chiều cao mực nước là 8cm. Sau đó người ta thả 1 hòn đá vào bể khiến mực nước dâng lên 10cm. Tính thể tích của hòn đá nằm trong bể nước.
Qua đó, Truonghoc247.vn đã cung cấp kiến thức thể tích hình hộp chữ nhật lớp 5 cho học sinh. Hy vọng bạn đọc sẽ chinh phục được bài toán tính thể tích hình hộp chữ nhật trong chương trình lớp 5.
