Tiếng Anh tiểu học là nền tảng giúp học sinh hình thành và phát triển năng lực giao tiếp thông qua các kĩ năng nghe, nói, đọc, viết. Kỹ năng nói là một trong những kỹ năng quan trọng nhưng lại chưa thực sự được quan tâm và việc giảng dạy thực tế chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Dưới đây, Truonghoc247 chia sẻ với bạn đọc phương pháp dạy kỹ năng nói tiếng Anh tiểu học hiệu quả nhất hiện nay.
Những khó khăn của học sinh tiểu học khi học kỹ năng nói tiếng Anh
Phần lớn các chương trình giảng dạy môn tiếng Anh tại các cơ sở giáo dục công lập hiện nay đều chỉ tập trung dạy kiến thức lý thuyết mà chưa chú trọng phát triển kỹ năng nói, giao tiếp, phản xạ tiếng Anh. Chính vì vậy mà khả năng giao tiếp, kỹ năng nói tiếng Anh của học sinh tiểu học vẫn còn nhiều hạn chế. Dưới đây là một số khó khăn của học sinh tiểu học:
Những khó khăn của học sinh tiểu học khi học kỹ năng nói tiếng Anh
Nhiều trẻ còn hạn chế trong khả năng phản xạ tiếng Anh
Nhiều học sinh tiểu học vẫn còn hạn chế về kỹ năng phản xạ tiếng Anh. Trẻ không thể nghe người bản xứ, nghe và hiểu những đoạn hội thoại đơn giản hoặc trả lời các câu hỏi bằng tiếng Anh. Nguyên nhân là do trẻ tiếp xúc với tiếng Anh tương đối muộn, hoặc môi trường xung quanh trẻ hạn chế việc giao tiếp và sử dụng tiếng Anh. Bên cạnh đó việc hạn chế về khả năng phản xạ bằng tiếng Anh sẽ đặc biệt ảnh hưởng đến kỹ năng nghe, nói sau này của trẻ.
Tự ti khi nói chuyện và giao tiếp bằng tiếng Anh
Không duy trì thói quen sử dụng tiếng Anh cũng có thể khiến trẻ cảm thấy không thoải mái khi học và giao tiếp bằng ngôn ngữ này. Trẻ cảm thấy sợ hãi khi nghe chính giọng nói của mình, lo lắng khi không hiểu câu hỏi tiếng Anh của người khác hoặc không nhớ được từ vựng trong quá trình học.
Một nguyên nhân khác khiến trẻ thiếu tự tin khi giao tiếp bằng tiếng Anh là thiếu sự động viên từ những người xung quanh, đặc biệt là từ cha mẹ hoặc người thân. Nhiều phụ huynh chỉ chú trọng đến kết quả, thành tích mà không quan tâm đến quá trình cũng như nỗ lực của trẻ. Thậm chí, khi kết quả không được như mong đợi, nhiều cha mẹ có xu hướng mắng mỏ, nạt nộ con trẻ.
Phát âm tiếng Anh chưa chuẩn xác trong quá trình học tiếng Anh cho trẻ tiểu học
Đây dường như là vấn đề nan giải đối với hầu hết trẻ em Việt Nam, đặc biệt là các em ở độ tuổi tiểu học. Bước vào các khóa học bậc THPT, nội dung và kiến thức chủ yếu tập trung vào ngữ pháp, từ vựng, kỹ năng đọc viết hơn là kỹ năng giao tiếp như nghe, nói. Vì vậy, phát âm của trẻ chưa được chỉnh sửa chính xác.
Ngoài ra, môi trường sống xung quanh cũng ảnh hưởng rất lớn đến khả năng phát âm tiếng Anh của trẻ. Nếu bạn không được tiếp xúc với tiếng Anh hàng ngày, đặc biệt là tiếng Anh bản xứ, hoặc ở trong môi trường có nhiều người nói tiếng Anh sai thì khả năng phát âm của con bạn sẽ không chính xác. Phát âm có ảnh hưởng rất lớn đến kỹ năng giao tiếp sau này.
Có nhiều phương pháp dạy kỹ năng nói tiếng Anh tiểu học. Dưới đây là phương pháp phổ biến và đem lại hiệu quả cao nhất:
Phương pháp dạy kỹ năng nói tiếng Anh tiểu học
Tập cho học sinh cách phản xạ nhanh bằng Tiếng Anh
Học sinh lớp 3 ở nông thôn khi mới bắt đầu đi học vốn từ vựng chưa có, nếu có thì cũng rất hạn chế. Mặc dù vậy, tôi vẫn cải thiện khả năng nói tiếng Anh của mình trên lớp, thường bằng cách đưa ra những câu lệnh hoặc câu hỏi đơn giản dựa trên bài học kết hợp với động tác và cử chỉ. Nhìn chung, lúc đầu học sinh còn ngơ ngác nhưng dần dần qua các tiết học các em cũng hiểu và làm theo đúng mệnh lệnh của giáo viên.
Ví dụ:
* Chào hỏi học sinh khi vào lớp:
Pupils: Hello, teacher. Teacher: Hello, class. How are you today?
Pupils: I’m fine, thank you. And how are you?
Teacher: Fine, thanks. Sit down, please.
Rèn luyện cách phát âm cho học sinh khi áp dụng Phương pháp dạy kỹ năng nói tiếng Anh tiểu học
Khi giới thiệu ngữ liệu, mẫu câu giáo viên cần phải đọc chuẩn về cả ngữ âm, ngữ điệu có trọng âm để các em bắt chước vì đây là yếu tố cơ bản trong việc dạy nghe-nói. Nên kiên trì luyện phát âm cho học sinh để tạo cho các em có thói quen phát âm đúng và phải phát âm đúng vì các em mới bước đầu học Tiếng Anh nhưng phát âm không đúng sẽ thành thói quen ảnh hưởng không tốt trong quá trình học và giao tiếp sau này.
Cần chú ý luyện tập cho hs phát âm có các âm cuối: eye-ice; nice-nine; five-fine.
Tập cho học sinh có thói quen đọc nối.
Ví dụ: Stand-up [‘stændʌp]
Look over there [‘luk’ouvə đeə] It’s a pencil. /itzəpensl/ It is a desk. /itizədesk/
Rèn cho học sinh sử dụng ngữ điệu khi áp dụng Phương pháp dạy kỹ năng nói tiếng Anh tiểu học
Ngữ điệu (Intonation) được hiểu đơn giản là sự lên và xuống của giọng nói. Người nghe có thể hiểu nhầm hoặc hiểu sai hoàn toàn ý của người nói nếu như người nói sử dụng sai ngữ điệu, bởi ngữ điệu được so sánh như là hồn của câu.
Rèn cho học sinh sử dụng ngữ điệu khi áp dụng Phương pháp dạy kỹ năng nói tiếng Anh tiểu học
Hình thức và cách thức tổ chức hoạt động nói khi áp dụng Phương pháp dạy kỹ năng nói tiếng Anh tiểu học
Để thực hiện hiệu quả quan điểm lấy người học làm trung tâm, chúng ta phải biết tổ chức cho mọi học sinh tham gia học tập dưới sự điều hành lớp học của giáo viên. Ngoài ra, giáo viên cũng cần hướng dẫn học sinh rèn luyện kỹ năng nói tiếng Anh thông qua nhiều hình thức khác nhau như bài tập cặp, bài tập nhóm, trả lời câu hỏi giữa giáo viên và lớp. Nếu vậy thì việc luyện nói tiếng Anh sẽ hiệu quả hơn.
Hoạt động theo cặp (pair work)
– Cặp giữa thầy và một trò (teacher and a student): Giáo viên có thể gọi những học sinh có năng khiếu thực hành mẫu với mình trước, sau đó gọi lần lượt các học sinh khác thực hành lại câu mẫu.
– Mở cặp giữa hai học sinh không cùng bàn: Tốt hơn nên gọi hai học sinh không cùng hàng với nhau, vì với khoảng cách này, học sinh sẽ tự động nói to hơn so với khi đứng cạnh nhau. Để kích thích sự hứng thú của học sinh, giáo viên tổ chức phát biểu theo hình thức “trò chơi bóng”. Chia lớp thành 2 hàng, mỗi hàng có một quả bóng có 2 màu khác nhau. Giáo viên bật nhạc và yêu cầu các em lần lượt chuyền bóng cho các bạn trong lớp thay vì cầm bóng. Khi giáo viên dừng nhạc, hai học sinh cầm bóng sẽ đứng lên thực hành mẫu hỏi đáp, sau đó đổi vai.
– Ghép cặp chặt chẽ giữa hai học sinh ngồi cùng bàn: Với hình thức này, giáo viên phải đánh số học sinh theo chiều dọc hoặc chiều ngang và giao nhiệm vụ cho từng học sinh trong cặp hỏi đáp và cho học sinh đối diện. Sau khi giáo viên giao nhiệm vụ, nên yêu cầu một số người thực hành theo nhóm trước cả lớp.
– Các bước làm việc theo cặp: Giới thiệu mẫu câu mới: giáo viên gợi ý rõ ràng và làm mẫu. Yêu cầu học sinh lặp lại một cách nhất quán và riêng lẻ. Chú ý sửa lỗi phát âm cho học sinh. Thay thế các câu theo gợi ý. Những gợi ý có thể được viết trên bảng đen hoặc trên một bảng phụ. Làm bài tập trên lớp với giáo viên và ngược lại để học sinh biết phải làm gì. Chọn 2 học sinh không ngồi gần nhau và nói to để cả lớp nghe được. Giáo viên đánh số học sinh theo chiều dọc hoặc chiều ngang và yêu cầu các em cùng nhau thực hành. Khi hoàn thành yêu cầu học sinh đổi vai. Giáo viên di chuyển quanh lớp, điều khiển các hoạt động. Ngừng làm việc sau khi hầu hết các khóa học đã hoàn thành. Chọn 2-3 nhóm không báo trước để phát biểu trước lớp.
Hoạt động nhóm
– Trong trường hợp tổ chức làm việc theo nhóm nếu lớp chật, thì có thể tổ chức cho hai học sinh ngồi ở hai hàng ghế sát nhau ngồi quay mặt lại với nhau tạo thành nhóm 4 người mà không cần học sinh di chuyển nhiều trong lớp, không làm lãng phí thời gian.
– Khi chia nhóm phải đảm bảo phù hợp về số lượng. Cần phân đều số lượng học sinh cho mỗi nhóm. Có thể đặt tên cho các nhóm bằng tiếng Anh như theo chữ số, màu sắc, loài hoa, con vật hay những tính từ mà các em thích.
Quy trình áp dụng phương pháp dạy kỹ năng nói tiếng Anh tiểu học
Tùy theo mỗi bài học mà chúng ta áp dụng phương pháp dạy học khác nhau. Về cơ bản trong quá trình luyện nói phải tuân thủ theo các quy trình sau:
Quy trình áp dụng phương pháp dạy kỹ năng nói tiếng Anh tiểu học
Chuẩn bị nói (Pre – Speaking):
– Giới thiệu chủ đề của bài nói bằng cách đặt một số câu hỏi (Who, What. Where, How, why)
– Giới thiệu kiến thức ngôn ngữ mới nếu có hoặc ôn lại những kiến thức đã học để giúp các em dễ dàng trong khi luyện nói.
Luyện nói có kiểm soát (While – Speaking):
– Học sinh dựa vào tranh hoặc mẫu câu gợi ý để luyện nói.
– Học sinh luyện nói theo cá nhân, cặp, nhóm dưới sự kiểm soát của giáo viên.
– Trong phần While speaking, giáo viên hướng dẫn cụ thể những hoạt động mà học sinh phải làm dùng tranh ảnh và những từ gợi ý. Tranh ảnh không nhất thiết phải bám vào sách giáo khoa, có thể thay thế bằng các tranh gần gũi với đời sống hàng ngày của các em.
Luyện nói tự do ( Post – Speaking):
– Gọi một vài cặp học sinh thực hành nói.
– Học sinh vận dụng kiến thức ngôn ngữ để áp dụng vào thực tế.
– Những hoạt động của phần này thường là trò chơi, đóng vai. Phần này các em có thể sử dụng thêm những ngữ pháp hoặc vốn từ vựng mà các em biết nhằm nâng cao kỹ năng nói cho các em. Giáo viên hỗ trợ khi học sinh cần.
Lưu ý khi áp dụng phương pháp dạy kỹ năng nói tiếng Anh tiểu học ở trường và tại nhà
Khi áp dụng phương pháp dạy kỹ năng nói tiếng Anh tiểu học ở trường và tại nhà hãy lưu ý một số điều sau:
Lưu ý khi áp dụng phương pháp dạy kỹ năng nói tiếng Anh tiểu học ở trường và tại nhà
Lưu ý khi áp dụng phương pháp dạy kỹ năng nói tiếng Anh tiểu học ở trường lớp
Giáo viên cần thực hiện các bước chuẩn bị nói một cách đơn giản, rõ ràng để khắc phục vấn đề về thời gian. Các cấu trúc câu thường dùng trong luyện tập của học sinh đã được trình bày hoặc giới thiệu ở phần “Look and say”. Giáo viên chỉ cần khuyên học sinh nhắc lại cấu trúc và giới thiệu một số kiến thức mới (nếu có).
Trong phần nói, giáo viên sử dụng hình ảnh và từ gợi ý để đưa ra hướng dẫn cụ thể về các hoạt động học sinh phải thực hiện. Những bức tranh không chỉ giới hạn trong sách giáo khoa mà có thể thay thế bằng những bức tranh gần gũi với cuộc sống hàng ngày của trẻ.
Đối với các bài phát biểu trong giờ làm việc, giáo viên không nên hạn chế ý tưởng, ngôn ngữ mà nên để học sinh phát biểu thoải mái để kích thích khả năng sáng tạo của các em.
Giáo viên cần khuyến khích học sinh thực hiện phương châm thử nghiệm và nhận lỗi. Đừng gây áp lực cho họ, họ sẽ sợ mắc sai lầm. Các em không cần nói nhanh, nói hay mà trước tiên cần phải nói rõ ràng, mạch lạc, trình bày đúng và đủ ý là quan trọng nhất.
Trong luyện tập, giáo viên có hai chức năng chính: Một là cung cấp tư liệu, giúp đỡ và giải đáp những vấn đề khó về ngữ liệu và kiến thức mà học sinh gặp phải; Hai là theo dõi, lắng nghe, ghi nhận các lỗi học sinh mắc phải trong quá trình thực hành để sửa trước lớp sau tiến trình thực hành nói của học sinh. Việc ngắt lời, bắt lỗi trong lúc học sinh đang thực hành nói tiếng Anh là điều không nên bởi sẽ khiến các học sinh vốn đã sợ nói tiếng Anh lại càng sợ hơn. Mọi sự góp ý, chỉnh sửa vẫn rất cần thiết nhưng đều hết sức nhẹ nhàng, mang tính khích lệ và đưa ra sau khi các học sinh đã hoàn thành lời nói của mình.
Với phương pháp dạy học mới “Lấy học sinh làm trung tâm” thì các giải pháp cho học sinh luyện tập nói như trên rất có hiệu quả trong việc phát triển kỹ năng nói cho học sinh.
Nhưng dạy nói tiếng Anh đòi hỏi người giáo viên phải có phương pháp sư phạm tốt, năng động, tích cực suy nghĩ các tình huống, các dạng bài tập cho phù hợp với nội dung từng bài chứ không nên lặp đi lặp lại một vài dạng luyện tập nhất định.
Lưu ý khi áp dụng phương pháp kỹ năng nói tiếng Anh tiểu học tại nhà
Luyện nói tiếng Anh cho học sinh Tiểu học tại nhà, phụ huynh cần lưu ý:
Sự nhiệt tình học tập của trẻ rất quan trọng: chỉ cần sự nhiệt tình của bạn cao thì việc học của trẻ sẽ dễ dàng hơn rất nhiều và kết quả sẽ tốt hơn. Cha mẹ có thể tạo hứng thú cho con trong mỗi giờ học thông qua cách học sinh động, luyện nói qua tranh ảnh, truyện tranh,…
Đừng gây áp lực hay kiểm tra con: Áp lực và việc vội vã làm bài kiểm tra sẽ chỉ khiến con bạn cảm thấy sợ hãi và chán nản khi học tiếng Anh. Vì vậy, cha mẹ không nên tạo áp lực cho con mà hãy để con tự học. Chỉ cần có sự đồng hành của cha mẹ và sự giám sát chặt chẽ cũng như phương pháp học tập đúng đắn, khả năng nói của trẻ chắc chắn sẽ ngày càng tiến bộ.
Lựa chọn phương pháp học phù hợp: Phụ huynh nên học cách lựa chọn công cụ luyện nói tiếng Anh phù hợp cho con dựa trên sở thích và mục đích học tập của con. Ví dụ: nếu phụ huynh muốn con tập nói 1-1 với giáo viên nước ngoài thì có thể gửi con đến trung tâm tiếng Anh trẻ em để học; nếu phụ huynh muốn con tập nói hàng ngày và sử dụng nhiều thời gian. trong ngày có thể lựa chọn ứng dụng học tiếng Anh cho các con.
Trên đây, Truonghoc247 đã cùng bạn tìm hiểu phương pháp dạy kỹ năng nói tiếng anh tiểu học. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi cung cấp sẽ giúp các thầy cô và phụ huynh dạy tiếng anh cho con em mình hiệu quả nhất.
